Duitsland in het controversiële jaar 2003

2003 was natuurlijk waanzinnig heet. Nog voor er ook maar één druif was geplukt werd al her der gezegd dat het in feite een te hete zomer was om gebalanceerde, evenwichtige wijnen te kunnen maken. De druiven zouden te snel suikers hebben opgestapeld zonder echt fysiologische rijpheid te bereiken. De vrees was en blijft dat 2003 zoete, plompe wijnen zou opleveren, wijnen zonder de nodige echte rijpheid in het fruit en bovenal zonder de zuren die in de regel aan een wijn structuur en frisheid verschaffen.

2003 zou met name een rampzalig jaar zijn voor wijnen die het juist moeten hebben van een mooie juxtapositie van frisse zuren en rijp fruit. Duitse Riesling valt bij uitstek in die categorie van wijnen.

Is de vrees terecht? De jaarlijkse proeverij van Langbeen Duitse Topwijn geeft steeds een uitgebreide staalkaart van wat de beste Duitse wijnhuizen te bieden hebben. Zowat elk Duits wijnhuis met enige naam en faam – 24 in totaal – is er vertegenwoordigd met een zestal wijnen. (Let wel: sommige van de groten zijn er niet, bv. Dönnhoff en Prüm.)

Mijn conclusie is dat 2003 veelal mooiere wijnen heeft opgeleverd dan men zou kunnen vermoeden. Sommige wijnhuizen, zoals Gunderloch in de Rheingau, brachten wijnen die de karakteristieken vertonen die men met 2003 associeert – heel rijk, opulent, voluptueus fruit met een zwakkere zuurstructuur dan anders. Maar dat is zeker niet altijd geval. De wijnen van Schaefer in de Moezel of Zilliken in de Saar komen absoluut geen zuren tekort. In feite is de balans tussen fruit en zuren voorbeeldig te noemen, wat niet niets is al men weet dat de Oeschle-waarden in 2003 in geen tijd door het dak gingen. Misschien wat te voorbeeldig. Als we Duitslandkenner Therry Theise mogen geloven dan is het een publiek geheim dat vele wijnhuizen geacidifieerd hebben in 2003. Dat was overigens toegestaan, net zoals irrigatie trouwens. Maar geen van de aanwezige wijnboeren bleek hier iets van te weten… Alle wijnboeren blijken wijngaarden te bezitten die dankzij hun hoogte en oriëntatie wijnen hebben opgeleverd die voldoende rijk aan natuurlijke zuren zijn. Plus: er zou vroeger zijn geoogst dan anders.

Hoe dan ook, er is in het jaar 2003 geen tekort aan schitterende wijnen hoewel de aromatische complexiteit en terroirexpressie, die 2001 en 2002 evidenter aanwezig was, soms wat verloren lijkt te gaan in het opulente fruit.

Enkele uitschieters en ik wil benadrukken dat deze lijst niet exhaustief is – er was gewoon teveel om alles goed te kunnen proeven. Bovendien is elke proeverij niet meer dan een momentopname. Ik vond met name de Spätleses en de Ausleses interessant. Het aanbod edelzoete wijnen was aanzienlijk beperkter op deze proeverij, maar 2003 zou een groot jaar zijn voor Trockenbeerenauleses en ook voor Eiswein. (Ten bewijze trouwens een schitterende Trockenbeerenauslese van Toni Jost, helaas aan de prijs van 135 euro voor 375 centiliter.)

Schloss Lieser in de Moezel lijkt jaar na jaar betere wijnen te produceren. Ook de 2003 wijnen vertonen weerom een mooie complexiteit en diepgang, terwijl ze toch als karakteristiek overkomen voor 2003. Ook de wijnen van Haart voldoen aan die omschrijving. Haag lijkt me iets minder succesvol in dit jaar dan in andere jaren, maar de verwachtingen voor een domein met deze naam en faam liggen dan ook erg hoog. Ook Schaefer stelde me eigenlijk een beetje teleur – de wijnen lijken niet de superbe complexiteit van de 2001s en 2002s te vertonen. Ze komen, althans nu, relatief eenvoudig, fruit-gedomineerd over. (Dat heeft Schaefer niet weerhouden om recentelijk weer hoge veilingprijzen te halen.)

In de Rheingau zijn Kühn en Künstler namen om naar uit te kijken. Kühn ziet er mij een eigenzinnig man uit die zich niet al te druk maakt om het brede commerciele appeal van zijn wijnen. Zijn wijnen hebben zeker iets eigenzinnigs – heel rokerig en “funky” voor Duitse riesling, iets wat allicht met zijn gebruik van wilde gisten te maken heeft. Opmerkelijk ook, Kuhn gebruikt kroonkurken voor zijn wijnen. (Hoe rapper we van kurk af zijn, hoe beter. Of kroonkurken het beste alternatief zijn is nog een andere kwestie…) Ook Weil is weerom een uitschieter. Sommigen zullen de wijnen van Weil “Parkerwijnen” Duitse stijl noemen – fenomenaal rijk en krachtig. Dat is waar. Maar ondanks hun kracht bezitten Weil’s wijnen een mooie focus, transparantie en, hoe vreemd het ook moge klinken, balans. Duitse Barok, maar toch mooi.

In de Pfalz maakten vooral Bergdolt en –vooral- Pfeffingen indruk. Bergdolt maakt elegante, pure wijnen van Pinot Blanc, oftwel Weisser Burgunder. Pfeffingen maakt ronduit grootse edelzoete wijnen van een nogal illustere druif genaamd “Scheurebe”.

Er viel nog niet veel Spätburgunder, oftewel Pinot Noir, uit 2003 te proeven. De 2002s zijn, vrees ik, niet echt om over naar huis te schrijven. Of de 2003s beter zijn valt nog af te wachten. Eén van de topproducenten was merkwaardig oprecht: de druiven zouden in 2003 gewoon te snel gerijpt zijn om op een goede manier maturiteit te bereiken…

4 Comments

  1. De persoon in kwestie presenteerde de wijnen van het huis Kesseler op de proeverij, net zoals het jaar tevoren trouwens.

    Ik ken de naam noch de hoedanigheid van de man. Dat lijkt me ook niet erg relevant – ik wilde gewoon een interessante en naar mijn aanvoelen verfrissend oprechte opinie weergeven, van iemand die met kennis van zaken sprak, of leek te spreken.

    Als de man uit zijn nek kletst dan zij het zo. (In dat geval moet Kesseler misschien toch eens aan personeelsvernieuwing denken.)

    Hoe dan ook, wie ook komt dit jaar, het zal het glas zijn dat moet spreken.

  2. Dank voor Uw antwoord!
    De laatste maal dat ik August Kesseler hier in België gesproken heb was op 22/11/2003. Een telefoontje volstond om U met zekerheid te kunnen meedelen dat August Kesseler NIET aanwezig was op de door U bezochte proeverij! Het was dus zeker niet de producent A.Kesseler die U hebt gesproken? Ook zijn “Kellermeisters” Thomas Muno en Mathias Himstedt heb ik niet opgemerkt op de proeverij in Antwerpen.
    Enkele wijnen van Kesseler waren wel aanwezig op de proeverij, doch zoals U hoger reeds schrijft, géén Spätburgunders 2003.
    Conclusie is dus dat het verdict -zoals het hoort!- betreffende Duitse Spätburgunders 2003, uit het glas zal moeten blijken. En dan nog… ook dat is immers een momentopname.
    Uitzonderingen bevestigen altijd de regel!
    Met Vriendelijke Groeten,
    Ludo.

  3. Hartelijk dank voor deze informatieve reactie.

    De producent in kwestie was Kesseler, uit de Rheingau dus.

    Ik heb echter nog geen van zijn 2003 pinots geproefd. Het is dus wachten op de volgende proeverij.

  4. Mijnheer,

    Eerst en vooral mijn excuses voor de laattijdige reactie op dit artikel (deze site onlangs aangetroffen op het net).
    Na het lezen van Uw artikel werd mijn nieuwsgierigheid gewekt over de “oprechtheid van één van de topproducenten”. Uiteraard ben ik niet geïnteresseerd in de persoon in kwestie, doch wel over zijn “weinbergen” waar de Spätburgunder te snel gerijpt zou zijn.
    Over welk anbaugebiet of welke lagen gaat het hier?
    Een zoon v.e. wijnboer uit Baden (Arne Bercher) wist me te vertellen dat de Pinot Noir GG 2003 “fabelhaft” zal zijn. Op Uw hoger beschreven proeverij bevestigde Bercher senior dit. Over de rode 2003ers van Bernd Philippi(Pfalz) spreekt François Langbeen vol lof en na een persoonlijke degustatie bij Meyer-Näckel (Ahr) en Ratzenberger (Mittelrhein)van Spätburgunders 2003 -zowel op vat (april 2004)als na botteling in oktober 2004- kan ik, wanneer ik mijn degustatienota’s overloop gerust zeggen: uitzonderlijk.
    Ik ben er dan ook vrij zeker van, dat volgend jaar de (VDP) Duitse Pinot Noir 2003 zal schitteren in Antwerpen!
    Voor mij waren de grote uitschieters op hoger vermelde proeverij de collecties van Tyrell (Karthäuserhof-Ruwer) en Hans-Joachim Zilliken (Saar). Als U belang hecht aan het begrip terroir, begrijpt U mij vanzelfsprekend. 2003 was een echt Saar-Ruwer jaar.
    Ook de Nahe wist naar mijn opinie hoge toppen te scheren op de proeverij: getuige de prima prijs/kwaliteit (excellente)trockenbeerenauslese van Weingut Dr. Crusius.
    Terzake, hopende op een antwoord m.b.t. waar in 2003 de Pinot Noir druiven géén maturiteit zouden bereikt hebben,in gaarden van topdomeinen althans, verblijf ik steeds beschikbaar voor verdere informaties en vineuse groeten.

    Ludo Cuypers

Comments are closed.