Als alleen moderne, eikgedomineerde wijnen je ding zijn, moet je tijdens een bezoek aan de Italiaanse Piemonte Giacomo Conterno links laten liggen. Alles in dit familiedomein ademt traditie. Het is een van de grote voorbeelden voor traditionele Barbera en Barolo.
We werden tijdens een bezoek in mei 2004 hartelijk ontvangen door Roberto Conterno, kleinzoon van Giacomo en zoon van Giovanni, die eerder dit jaar overleed. Het domein bezit veertien hectare in Serralunga, waarvan negen hectare in cultivatie, met een totale productie van een 45.000 flessen. In 2000 zijn ze gestopt met het maken van Dolcetto, en maken ze dus enkel nog de rode variëteiten Barbera en Nebbiolo. De wijngaard, die de naam Cascina Francia heeft, is gemiddeld 28 jaar oud, en heeft een kalk-marne ondergrond.
Vermits dit traditionele Piemonte wijnen zijn, vind je niet een eiken barrique in de kelder. De gisting gebeurt in inox of meer en meer grote houten cuves, gedurende 2-3 weken voor de Barbera en 3-4 weken voor de normale Barolo cuvée.
De topcuvée Monfortino volgt een eigen gistingsverloop daarover later meer. Naast de klassieke grote inox cuves gebruiken ze liever en liever de houten equivalenten, omwille van traditie en een constantere temperatuur bij de gisting. Na de gisting wordt de wijn overgepompt in grote houten foudres (waarvan sommige vijftig jaar oud zijn) zonder enige filtering. De Barbera blijft daar twee jaar rijpen, de normale Barolo vier jaar, en de Monfortino… zeven jaar! Dat wil zeggen dat pas deze zomer de Monfortino 1997 gebotteld wordt. Klassieke rijping vraagt zijn tijd.
Want inderdaad, hoe klassiek mooi de standaard Barolo (Cuvée Cascina Francia) ook is, de Monfortino is in alles een stap hoger. Deze cuvée is een speciale selectie die enkel in goede jaren gemaakt wordt. Zo zal er bijvoorbeeld geen Monfortino 2003 gemaakt worden, alhoewel dit een redelijk jaar is in Barolo, maar niet goed genoeg. Wat er met de wijn van het desastreuse jaar 2002 zal gebeuren weten we niet; Roberto Conterno zei dat ‘dit een verrassing voor de markt zal worden’.
De druiven voor Monfortino komen van dezelfde wijngaard (Cascina Francia), maar van speciaal geselecteerde percelen die kunnen verschillen van jaar tot jaar: men zoekt telkens de meest optimaal gerijpte druiven. In tegenstelling met de normale Barolo, wordt de temperatuur van de gisting van de Monfortino volledig vrijgelaten om op traditionele wijze te vergisten. Daarna is de maceratie ook langer en is er ook de zeven jaar lange vatrijping. De eerste jaargang Monfortino is 1912, die pas in 1920 op de markt kwam. Inderdaad een historische cuvée. In een normaal jaar zijn er een 7000 tot 8000 flessen Monfortino. In 1997 waren er bijna 12000, maar de familie heeft besloten om er meer in de eigen kelder te houden een voorrecht dat natuurlijk niet iedereen gegeven is!
Besproken wijnen: Giacomo Conterno Barolo Cuscina Francia 1999, Giacomo Conterno Barolo Monfortino 1996, Giacomo Conterno Barolo Monfortino 1997, Giacomo Conterno Barbera 2001.
Invoerder België: Divino
Invoerder Nederland: Onbekend