2003 op weg naar een superjaar?

Het is nog vroeg dag, maar toch wordt er her en der al gespeculeerd op een superoogstjaar. Een omslag van het weer of calamiteiten zoals najaarsstormen en hagelbuien kunnen nog roet in het eten gooien, maar als de weergoden ons gunstig gezind blijven dan zou 2003 op verschillende plaatsen wel eens een heel goed wijnjaar kunnen worden.
In Beaujolais hopen ze in elk geval al op de vroegste oogst sinds 1893. Als het weer aanhoudt, zullen de druiven geoogst worden vanaf 25 augustus. Voorjaarstormen vernietigden eenvijfde van de druiven, maar dat betekent alleen maar dat de overblijvende druiven meer smaak zullen hebben. Het zeer hete weer helpt daarbij natuurlijk ook een handje. De wijnboeren in Beaujolais hopen dat de kwaliteit van het superjaar 1976 zal worden geëvenaard, zo niet overtroffen. Dit alles op voorwaarde dat het voor 25/8 niet massief en langdurig begint te regenen, uiteraard.
Gelijkaardige geluiden weerklinken in Duitsland, dat in 2001 al werd gezegend met een uitstekend wijnjaar. Deze “oogst van de eeuw” zal, zo hopen de Duitse wijnboeren, echter nog worden overtroffen door 2003. Ook hier worden de omstandigheden vergeleken met 1976, één van de beste naoorlogse oogstjaren bij onze Oosterburen. De rijping van de druiven nam ondertussen een voorsprong van twee tot drie weken. Armin Goering, de ongelukkig genaamde directeur van het Duitse Wijninstituut in Mainz, vertelde aan Reuters dat de druiven in Rheinhessen niet zo vroeg meer in bloei waren gekomen sinds 1934. In Wuerttemberg hebben ze nog nooit een zo vroege bloei gezien, aldus nog Goering.
De droogte speelt de wijnboeren in Italië geen parten, integendeel. Wijnranken hebben stress nodig om een goede kwaliteit te produceren, en stress is er genoeg, zelfs in die mate dat de Italiaanse oogst tot een maand vervroegd zal worden. Ezio Rivella, hoofd van de Italiaanse wijnmakersgilde, vertelde aan het dagblad Republica dat druiven weliswaar klein zijn, maar van een goede kwaliteit. Het enige probleem is dat er misschien niet genoeg plukkers zullen zijn om alles tijdig binnen te halen. Studenten die in september traditioneel bij de oogst helpen trekken in augustus even traditioneel op vakantie. En door de strenge maatregelen tegen illegale immigranten is er van die kant ook geen hulp te verwachten. Het is dus niet zeker dat al die lekkere druiven ook tijdig in de wijnmakerijen terecht komen.
Ook in Bourgondië staan de zaken er goed voor, zoals ik trouwens onlangs nog met eigen ogen kon zien tijdens een kort bezoek aan Mercurey. De wijnranken zitten enkele weken voor op het normale rijpingsschema. Wellicht kan de oogst al in de laatste week van augustus starten of in elk geval in de eerste week van september, zodat de negatieve gevolgen (rotting, meeldauw) van de traditionele septemberregens kunnen worden vermeden. Het hete weer gecombineerd met een aanhoudende droogte (op sommige plaatsen van meer dan veertien maanden) is daar verantwoordelijk voor.
Het lijkt dus verstandig om nu al te beginnen sparen voor 2003. Toch kan er nog veel misgaan, niet alleen voor en tijdens de oogst, maar ook tijdens het maken van de wijn. In de Premieres Cotes de Blaye kunnen ze er van meespreken. Medio juli beschadigde een hevige storm duizend hectaren wijngaarden in deze Bordeaux-satelliet. Dat is éénvierde van de totale beplanting in deze AOC. In vijfhonderd hectaren ging de oogst zelfs compleet verloren.


Aanvulling


In Californië is het weer dit jaar veel natter dan gewoonlijk het geval is. Een koude en natte lente zorgde ervoor dat de wijnranken een week of twee achter op schema raakten. De hoge vochtigheidsgraad zorgt voor problemen met meeldauw. Wijnmakers verwachten een kleine oogst van redelijke kwaliteit. Hier en daar wordt echter een vergelijking gemaakt met het (voor Californië) desastreuse 1998.
De “Ban de Vendanges” of officiële start van de oogst voor de Côte de Nuits en Côte de Beaune in Bourgogne was dinsdag 19 augustus, de vroegste datum ooit. Het vorige record van 1893 (24 augustus) is daarmee gebroken. Sommige wijnboeren begonnen al op vrijdag te plukken, terwijl anderen nog tot volgende week zullen wachten. Om succesvol te zijn zullen de boeren wel streng moeten selecteren. Nogal wat druiven zijn verbrand, terwijl andere uitgedroogd zijn en nog andere niet rijp zijn geworden door een gebrek aan vocht. Maar de rijpe druiven hebben een potentieel alcoholgehalte dat zelden zo hoog is geweest. De oogst van witte druiven kan problematisch worden, omdat deze sneller rijpen dan de rode en de problemen met uitdroging en verbranding groter zijn. Alleen domeinen die manueel plukken en streng selecteren kunnen potentieel goede wijnen maken.


In de Italiaanse Marche begon de oogst op 26 augustus. Hoge temperaturen en het uitblijven van regen zorgde voor een plotse rijping van de druiven, zodat plukken noodzakelijk was om het uitdrogen van de druiven voor te zijn. “Wij willen druiven, geen rozijnen,” zo merkte een wijnboer op. De oogst startte met de vroegrijpende soorten Chardonnay en Sauvignon-Blanc, die overigens van oudsher in de streek aanwezig zijn. De pluk van de andere streekgebonden rassen zoals Verdicchio en Vernaccia startte een week later. De opbrengst zal lager liggen dan in andere jaren, maar de kwaliteit van de druiven is exceptionneel. Omdat er nooit te voren een dergelijke oogst plaatsvond in de Marche blijft het wachten hoe de kwaliteit uiteindelijk zal uitpakken. Er kan immers nog veel misgaan tijdens de vinificatie. Over enkele maanden zullen ze in de Marche weten of ze de oogst van hun leven binnenhaalden.


In Bordeaux plukten de wijnboeren hun witte druiven al eind augustus (met uitzondering van Sauternes, waar men nog moet wachten op het begin van botrytis). De oogst van de rode druiven laat nog op zich wachten, zo meldt Robert Parker op het Mark Squires Bulletin Board. Parker is momenteel in Bordeaux voor het proeven van de oogst 2002. Ondanks de hete zomer valt het suikergehalte in de rode druiven nog tegen, aldus Parker. Het is nog één à twee weken wachten tot de druiven zoet genoeg zijn. De Rechteroever zal midden volgende week beginnen plukken, terwijl de Medoc waarschijnlijk pas de week erna zal starten. Momenteel is het weer opnieuw zonnig en niet te heet en eigenlijk hoopt iedereen dat het niet begint te regenen voor de oogst. Zelfs dan blijft het afwachten wat het resultaat zal zijn, want een rijpingsproces zoals in 2003 hebben ze in Bordeaux nog nooit gezien.


In de Duitse Rheingau wordt 2003 een succesjaar, op voorwaarde dat het in de komende dagen (eerste helft september) niet begint te regenen. Wel zullen vooral de (semi-)zoete wijnen van goede kwaliteit zijn. Voor droge Rieslings is er meer een probleem, omdat deze druif dertig procent meer suiker heeft dan in andere jaren, maar twintig procent minder zuren. Ook Botrytis is een probleem, omdat de schillen te dik zijn. De opbrengst zal ook dalen, met veertig procent tegenover 2002. De kwaliteit van de oogst wordt nu al vergeleken met die van 1947.


Brunello in Italië beleeft in 2003 de vroegste oogst ooit. De Brunello producenten in Montalcino startten al begin september met hun oogst, volle twee weken vroeger dan normaal. De kwaliteit zal naar verwachting excellent zijn, maar de kwantiteit ligt 35% lager dan vorige jaar.