Wijnen uit de hiel van Italië

Eind oktober proefde ik samen met de leden van de wijnclub ‘Vino Pellite Curas’ wijnen uit de hiel van Italië. Hier liggen de provincies Campania, Puglia, Basilicata en Calabria en de wijnen zijn er rustiek en alcoholrijk. De betere exemplaren zijn echter ook heel fruitig. Vooral de Primitivo-druif is aan een opgang bezig. Deze druif is naar verluidt familie van de Amerikaanse Zinfandel en maakt vergelijkbare aromatische, fruitige, alcoholische wijnen om jong te drinken. De oudere wijnen in de proeverij scoorden niet goed en bevestigen de opvatting dat je de wijnen uit deze streek best zo jong mogelijk drinkt.
De best scorende wijn, Masseria Levelli Pezzo Morgana 2001, was wellicht niet toevallig ook de duurste. 22 euro is evenwel ruim aan de hoge kant voor de geboden kwaliteit en het beperkte verouderingspotentieel. In een fruitigere, simpelere stijl is de Ricorda Salice Salentino 2001 uit Colruyt aan 5 euro een waar koopje. Voor de vergelijkbare Fattoria Fiamingo Dalmiro 2002 van de Vlaamse wijnmaker Jan Theys moet je meer dan dubbel zoveel neertellen bij importeur Licata. Fattoria Fiamingo is gevestigd in Toscane, maar koopt de druiven voor sommige van zijn wijnen in Zuid-Italië en vervoert die dan naar Toscane. De Maru Neru 2002 van dezelfde maker bleek overigens zó besmet te zijn met de Brettanomyces bacterie dat hij voor mij ondrinkbaar was. Het kan een flesprobleem zijn geweest, maar één van de aanwezigen had deze zelfde wijn eerder al een keer geproefd en vertelde me dat ook die fles heel erg bretty was. Over het algemeen vond ik de prijs voor de meeste flessen naar verhouding tot de kwaliteit aan de hoge kant. Ook in het goedkopere segment van de wijnmarkt lijkt Italië zichzelf uit de markt te prijzen.


1. DOC “Salice Salentino”


Ricorda Salice Salentino 2001. 13%. 5 euro in de rekken van Colruyt.
Neus is redelijk gesloten en wordt gedomineerd door alcohol. Hint van frambozen en ander rood fruit. In de mond peperkoek, alcohol, rood fruit, koffie, snoepgoed. Eindigt met een klein bittertje, alcohol, en rood bessenfruit. Goed. 88/100.


Taurino Salice Salentino Riserva 1999. 13,5%. 10 euro bij invoerder Licata.
Eerder gesloten neus met oxidatieve toets en veel alcohol. In de mond alcohol, enigszins geoxideerd heel zoetig fruit. Eindigt metalig. Redelijk. 82/100.


Masseria Levelli Salice Salentino Pezzo Morgana 2001. 14%. 22 euro bij invoerder Licata.
Alcohol en aangename rode fruittoetsen in de neus. Hint van specerijen. In de mond aangename fruittoetsen, confituur, koffie, boenwas, kruidige tannines, alcohol (ietwat overdreven). Eindigt met boenwas, confituur, alcohol, en klassiek hout. Goed. 89/100.


2. “Salento”, “Brindisi”, “Castel del Monte” (IGT en DOC)


Li Veli Passamante Salerno Rosso IGT 2001. 14%. 10 euro bij importeur Licata.
In de neus vleesachtige toets (varkensworst), kruiden, koffie, en alcohol. In de mond zoetig rood fruit, alcohol, koffie. Eindigt zoetig met alcohol, fruit, en kruiden. Goed. 86/100.


Fattoria Fiaminga Maru Neru Negroamaro IGT 2002. 13,8%. 12,95 euro bij importeur Licata.
Stalgeur, serieuze Brettanomyces vervuiling, onaangenaam. Foutieve fles. Slecht. Geen punten. (zie Fiamminga Maru Neru 2002 voor een proefnotitie van een fles waar niets mis mee was.)


Piana del Sole Brindisi Rosso IGT 2002. 13%. 6 euro in de rekken van Coruyt.
In de neus fruit en confituuraroma’s van rode bessen. In de mond proef je bijna fruitcoulis, ondersteund door wat vanille. Is dit wijn of fruitsap? Redelijk. 78/100.


Rivera Il Falcone Castel del Monte 1990. 13%. Niet meer verkrijgbaar.
Oxidatieve neus met hint van Brettanomyces. De mond is beter dan de neus, maar wordt gedomineerd door zoetig materiaal, met een duidelijk oxidatief trekje. Te oud. Matig. 70/100.


3. Primitivo (DOC en IGT)


Allora Primitivo IGT 2001. 14% 7,5 euro bij Licata.
In de neus een lichte stalhint, die wegtrekt en plaats maakt voor het typische rode Primitivo-fruit. Vrij lactische, romige mond; fruitcoulis, vermoeiend. Eindigt zoals fruitcoulis. Redelijk. 85/100.


Piana del Sole Primitivo del Salento DOC 2002. 13%. 5,5 euro in de rekken van Colruyt.
Vrij gesloten neus met hints van boenwas en van vernis. In de mond zoetig fruit, maar storende aanwezigheid van hout en vernis. Redelijk. 83/100.


Fattoria Fiaminga Dalmiro Primitivo IGT 2002. 13,6 %. 12,95 euro bij importeur Licata.
In de neus confituur en gekookte braambessen. In de mond rood bessenfruit, wat koffie, kirsch, fruitcoulis. De afdronk is kruidig en alcoholisch. Goed. 87/100.


Rossetti Monte Imperia Classico 1998. 13,5%. Niet meer verkrijgbaar.
In de neus vernis, alcohol, en kirsch. In de mond veel zoetig materiaal, alcohol, fruitcoulis. Eindigt zoals fruitcoulis. Goed. 86/100.

2 Reacties

  1. Naar aanleiding van bovenstaande reactie heb ik de proefnotitie lichtjes gewijzigd en “slechte wijn” vervangen door “slechte fles”, wat ik oorspronkelijk ook bedoelde, maar wat ongelukkig formuleerde. De wijn kreeg geen punten omdat ik vermoed dat er iets mis was met de fles; had ik vermoed dat er iets scheelde aan de wijn as such dan had hij nul punten (50/100) gekregen.

    Een proefnotitie is steeds een momentopname van één fles. Bij een probleem wordt er idealiter een tweede fles ter controle geproefd. Dat was in dit geval niet mogelijk. Ik hoop in de toekomst wel deze wijn te kunnen herproeven om dan een echt oordeel te kunnen vellen.

  2. Jan Theys, eigenaar van Fattoria Fiaminga, stuurde me onderstaande reactie in verband met mijn bespreking van zijn Maru Neru IGT 2002:

    “Ik ben erg blij met de ruimte die jullie me, zo kort na de release van de eerste wijnen van ons Italiaans avontuur, hebben toegekend en méér nog met de mooie kwotering voor onze Primitivo “Dalmiro” 2002! Ik ben als ex-journalist en als zoon van een journalist totaal niet zinnens om de “journalistieke vrijheid” (waarover ik trouwens ooit mijn universitaire thesis heb gemaakt ) van Uw blad en van de medewerkers in vraag te stellen. Ik heb er dus geen enkel probleem mee dat de journalist onze Negroamaro in jullie blad bestempelt als “…onaangenaam. … Slecht.”, want dat is een subjectief waarde-oordeel.

    Waar ik het echter wel verschrikkelijk moeilijk mee heb zijn volgende uitlatingen: “… De Maru Neru 2002 van dezelfde maker bleek overigens zó besmet te zijn met de Brettanomyces bacterie dat hij voor mij ondrinkbaar was.” en “… serieuze Brettanomyces vervuiling,… Foutieve wijn. … Geen punten.” Dit zijn immers zware aantijgingen, schijnbaar objectieve vaststellingen die een wetenschappelijke onderbouw lijken te impliceren, zonder dat er, volgens mij, bacteriologisch onderzoek werd verricht door de journalist of door het blad. De uitlatingen verwijzen impliciet ook naar onvoldoende hygiënische controle in onze kelder. Dat tast onze reputatie aan en berokkent ons zware economische schade!

    Ik besef dat onze “Maru Neru” 2002 erg animaal ruikt, maar daar kom ik meteen op terug. Ik had, uit voorzorg en na een paar gefronste wenkbrauwen tijdens eerdere degustaties, twee weken terug twee afgewerkte flessen “Maru Neru” (één uit elke bottel-sessie) naar een gespecialiseerd labo gebracht voor bacteriologisch onderzoek. De kweek heeft bijna twee weken geduurd en ik heb net de resultaten ontvangen: Brettanomyces is totaal afwezig, “assenti” zegt het rapport! Mijn technisch goed geschoolde consulent Andrea Paoletti had me voordien gezegd dat hij niet echt bang was voor het onderzoek, omdat de geur volgens hem variëtaal was, maar vooral ook omdat “brettanomices” zich moeilijk kan ontwikkelen bij de door ons gehanteerde normen van bescherming van de wijn en bijna onmogelijk hier en daar een fles kan aantasten.

    Ik schreef het reeds eerder: onze “Maru Neru” heeft een animaal parfum, vol stalgeuren, meer nog dan de reeds animale Primitivo “Dalmiro”. Je kan daar van houden omdat het persoonlijk en lijfelijk is, je kan dat verschrikkelijk slecht vinden omdat het allesbehalve elegant en makelijk is. Je kan er echter moeilijk om heen dat zowel de variëtaliteit van de meest verspreide autochtone cépages in Puglia, de Negroamaro en de Primitivo, als de Pugliese “terroir” “an sich” erg aards en animaal, rustiek ook, zijn. Je kan het een goed of een slecht concept vinden, maar het concept van “La Fattoria Fiamminga” is precies om de variëtaliteit en het “terroir” voluit tot expressie te brengen, niet te camoufleren, in deze mono-cépage-wijnen. Zwaar gebruik van nieuw hout, assemblage met nettere “cépages” en erg stevige dosissen van zwavelbescherming (om sommige microbiologische processen bij te sturen) maken het mogelijk om de Negroamaro en Primitivo wat eleganter te laten geuren, maar… die wijnen bestaan reeds…!

    Ik eindig met een practische tip. Een gedeelte van de animale geuren is “volatiel” en verdwijnt bij contact met zuurstof. De wijnen uit Puglia zijn dus wijnen om te decanteren. Ik heb twee weken terug op zaterdag een fles “Maru Neru” geopend en een animale, harde, ontoegankelijke, moeilijke wijnen geroken en geproefd. Een paar uurtjes later was de wijn reeds veel aangenamer, in de neus en zeker ook in de mond. Ik heb de fles bijgevuld en er losjes een kurk in geduwd. Eén volle week later was de wijn bijna perfect zuiver en gisteren, twee volle weken na de opening, dronk ik de rest uit samen met een vriend en genoten we van een geconcentreerde, erg persoonlijke en vrij elegante wijn zonder oxydatie-problemen…!

    Ik hoop dat U een gelijkaardige poging zal ondernemen en dat de schade in Uw blad kan hersteld worden.”

Reacties kunnen niet achtergelaten worden op dit moment.